ભારત સરકારની કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ચલાવવા માં આવતી એક એવી યોજના છે જેના દ્વારા શહેરોમાં અને ગામડામાં વસતા ગરીબ લોકોને તેમની જરૂિયાત અનુરૂપ મકાનો પૂરા પાડવા માટે બનાવવામાં આવી છે.
| યોજના | પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ગુજરાત 2023-24 |
| સહાય | 3.50 લાખ રૂપિયા |
| રાજ્ય | દેશ નાં તમામ રાજ્યો |
| ઉદ્દેશ | ગરીબ / મધ્યમ વર્ગનાં લોકોને પોતનું પાક્કું મકાન |
| લાભાર્થી | દેશ નાં તમામ નાગરિકો |
| અરજી | ઓનલાઈન / ઓફલાઈન |
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શું છે?
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના એ ક્રેડિટ લિંક્ડ સબસિડી સ્કીમ (CLSS) છે, જેનો અર્થ છે PMAY યોજનાના લાભાર્થીઓ જો નવું મકાન ખરીદવા અથવા બાંધવા માટે લોન ઇચ્છતા હોય તો તેઓ વ્યાજ સબસિડી માટે પાત્ર છે.
આ યોજના સૌપ્રથમ 25 જૂન 2015ના રોજ શરૂ કરવામાં આવી હતી. PMAY યોજના માટે વ્યાજ દર 6.50% p.a.થી શરૂ થાય છે. અને 20 વર્ષ સુધીના કાર્યકાળ માટે મેળવી શકાય છે.
PMAY-અર્બન સ્કીમના અમલીકરણનો સમયગાળો 31 ડિસેમ્બર 2024 સુધી લંબાવવામાં આવ્યો છે. કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અને રાજ્યોની વિનંતીઓ બાદ કેન્દ્રીય કેબિનેટ દ્વારા આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. અગાઉ, માર્ચ 2022 સુધીમાં ઘરો આપવાનું લક્ષ્ય હતું.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય શું છે?
ભારતમાં સંપત્તિ અને જમીનના ભાવમાં સતત વધારો જોવા મળી રહ્યો છે, જેનાથી પરવડતામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. તે ખાસ કરીને મહાનગરોમાં વસતા વ્યક્તિઓ માટે આ યોજના છે. તેથી, ટકાઉ અને સસ્તું આવાસને પ્રોત્સાહન આપવા અને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, ભારત સરકારે જૂન 2015 માં પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના અથવા PMAY શરૂ કરી હતી.
આ Credit-linked subsidy scheme (CLSS) નો હેતુ ખાસ આર્થિક વિભાગોના જરૂિયાતમંદ ભારતીયો માટે 2 કરોડથી વધુ મકાનો બનાવવાનું છે. જો કોઈને મકાન ખરીદવું હોઈ કે જમીન ખરીદવી હોઈ અથવા મકાનો બનાવવા માટે લોન મેળવનાર વ્યક્તિઓ આ ક્રેડિટ પર વ્યાજ સબસિડી મેળવી શક્શે. જો કે, લોન ઇન્ટરેસ્ટ સબસિડી ફક્ત આર્થિક નબળા વિભાગો (EWS), નિમ્ન આવક જૂથ (LIG) અથવા મધ્યમ આવક જૂથ (MIG) ના વ્યક્તિઓ માટે ઉપલબ્ધ છે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ના બે ભાગ છે – શહેરી અને ગ્રામીણ.
1.પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી (PMAY-U)
હાલમાં, પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી (PMAY-U) પાસે આ યોજના હેઠળ આવા આશરે 4,331 નગરો અને શહેરો છે. તેમાં શહેરી વિકાસ સત્તા, વિશેષ વિસ્તાર વિકાસ સત્તા, ઔદ્યોગિક વિકાસ સત્તા, વિકાસ ક્ષેત્ર, સૂચિત આયોજન અને અન્ય દરેક સત્તા કે જે શહેરી આયોજન અને નિયમો માટે જવાબદાર છે તે શામેલ છે.
20 જાન્યુઆરી 2021 ના રોજ યોજાયેલી કેન્દ્રીય મંજૂરી અને દેખરેખ સમિતિ (CSMC) ની 52 મી બેઠકમાં કેન્દ્રીય ગૃહ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી હેઠળ ભારત સરકાર દ્વારા 1.68 લાખ મકાનોના બાંધકામને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. (PMAY- શહેરી) યોજના.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી ના ફાયદા અને વિશેષતા
- આ યોજના હેઠળ આશરે 4,041 શહેરો અને શહેરો આવે છે.
- PMAY શહેરી યોજના વિશેષ વિસ્તાર વિકાસ સત્તા, શહેરી વિકાસ સત્તા, વિકાસ અને સૂચિત આયોજનને પણ લાગુ પડે છે.
- સરકારે આ યોજનાને ત્રણ તબક્કામાં વહેંચી છે
- પ્રથમ તબક્કો એપ્રિલ 2015 માં શરૂ થયો હતો અને માર્ચ 2017 માં સમાપ્ત થયો હતો. આ હેઠળ 100 થી પણ વધુ શહેરોમાં મકાનો બનાવવામાં આવ્યા છે.
- બીજો તબક્કો એપ્રિલ 2017 થી શરૂ થયો હતો જે માર્ચ 2019 માં પૂર્ણ થયો હતો, જેમાં સરકારે 200 થી પણ વધુ શહેરોમાં મકાનો બનાવવાનું લક્ષ્યાંક બનાવ્યું હતું.
- ત્રીજો તબક્કો એપ્રિલ 2019 માં શરૂ થયો હતો અને ડિસેમ્બર 2024 માં સમાપ્ત થશે, જેમાં બાકીના લક્ષ્યને પૂર્ણ કરવામાં આવશે.
- રોકાણ કરવામાં આવે તેવું માનવામાં આવેલી કુલ રકમ, 4,95,838 કરોડ છે, જેમાંથી ₹ 51,414.5 કરોડનું ભંડોળ પહેલાથી જ બહાર પાડવામાં આવ્યું છે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી યોગ્યતા માપદંડ
- 18 લાખ સુધીની વાર્ષિક આવક ધરાવતું કોઈપણ આ યોજના માટે અરજી કરી શકે છે. અરજી કરતી વખતે જીવનસાથીની વાર્ષિક આવકનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવશે.
- અરજદાર અથવા કુટુંબના અન્ય કોઈ સભ્ય પાસે દેશના કોઈપણ ભાગમાં પાકું મકાન હોવું જોઈએ નહીં.
- લાભકર્તા પહેલાથી બંધાયેલા મકાન પર PMAY લાભો મેળવી શકતા નથી.
- વરિષ્ઠ નાગરિકો અને વિવિધ રીતે સક્ષમ લોકો માટે, ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર આવાસને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે.
- જો અરજદાર લગ્ન કરેલા છે, તો સંયુક્ત માલિકીમાં અથવા જીવનસાથી બંને બંને એક સાથે હોમ લોન સબસિડી મેળવી શકે છે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી માટે લાભ કોણ લઈ શકે?
- પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના શહેરી ગરીબોની રહેવાની જરૂરિયાતો પૂરી કરે છે. આ યોજના ઝૂંપડપટ્ટીમાં વસતા લોકોને પણ અપૂરતી માળખાગત સુવિધાઓ અને સ્વચ્છતાની નબળી સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે.
- લાભાર્થી પરિવારમાં પતિ, પત્ની, અપરિણીત પુત્રો અને / અથવા અપરિણીત પુત્રીઓનો સમાવેશ કરવામાં આવશે.
- આ યોજના માં શહેરીના લાભાર્થીઓમાં મુખ્યત્વે EWS, LIG અને MIG નો સમાવેશ થાય છે. EWS ની વાર્ષિક આવક ₹ 3 લાખ છે. LIG અને MIG ગ્રુપ માટે, તે અનુક્રમે 3-6 લાખથી ₹ 6-18 લાખની વચ્ચે હોવી જોઈએ.
- LIG અને MIG જૂથોના લાભાર્થીઓ ફક્ત આ યોજના હેઠળ CLSS માટે લાયક છે.
- તમામ અરજદારોએ ઓથોરિટીને આવક પુરાવા તરીકે સોગંદનામું રજૂ કરવું પડશે.
પ્રધાનમંત્રી શહેરી આવાસ યોજના માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
- ફોર્મ: અરજી ફોર્મ યોગ્ય રીતે હસ્તાક્ષર સાથે.
- સંપત્તિના દસ્તાવેજો: બિલ્ડર / સોસાયટીની NOC, વેચાણ કરાર અથવા વેચાણનો ખત, ફાળવણીનો પત્ર, વગેરે.
- આઈડી પ્રૂફ: પાનકાર્ડ, મતદાર આઈડી, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ, આધારકાર્ડ, વગેરે.
- સરનામું પુરાવો: મતદાર કાર્ડ, પાસપોર્ટ, આધાર કાર્ડ, નવીનતમ ઉપયોગિતા બિલ અથવા ભાડા કરાર
- આવકનો પુરાવો: પગારદાર કર્મચારીના કિસ્સામાં – 6 મહિનાની પગારની કાપલી, નવીનતમ ફોર્મ 16 અથવા છેલ્લા 6 મહિનાના બેંક સ્ટેટમેન્ટ. સ્વ રોજગારીના કિસ્સામાં – છેલ્લા 2 નાણાકીય વર્ષોની ગણતરી સાથે, બેલેન્સ શીટ અને નફો અને ખોટ ખાતું સાથે આઇટી રિટર્ન્સ આપે છે.
2) પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ગ્રામીણ (PMAY-G)
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ગ્રામીણ (PMAY-G) અગાઉ ઇન્દિરા આવાસ યોજના તરીકે ઓળખાતું હતું અને તેનું નામ માર્ચ 2016 માં બદલાવવામાં આવ્યું હતું.
ઉદ્દેશ એ છે કે બેઘર અને કાચા મકાનોમાં રહેનારાઓને પાક્કા મકાનોના નિર્માણમાં મદદ કરવા માટે આર્થિક સહાય પૂરી પાડવી. ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રાલયના પ્રાપ્ત માહિતી મુજબ, બધા રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત કેન્દ્રોમાં 1, 03,01,107 મકાનોને મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ગ્રામીણ ના ફાયદા અને વિશેષતા
- તે દિલ્હી અને ચંડીગઢ. સિવાય ભારતના તમામ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં આવાસ સુવિધાઓને પ્રોત્સાહન આપે છે.
- આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ અરજદારોને પાકું મકાન બાંધવામાં મદદ કરવાનું છે.
- આ યોજનાનો હેતુ 2024 સુધીમાં ગ્રામીણ ગરીબો માટે 4 કરોડ મકાનો બનાવવાનો છે.
- આ યોજનાનું બજેટ ₹ 81,975 કરોડ છે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ગ્રામીણની યોગ્યતા માપદંડ
- આ યોજના દિલ્હી અને ચંડીગઢ માં રહેતા લોકોને લાગુ પડતી નથી.
- સાદા અને પર્વતીય વિસ્તારોમાં રહેતા લોકો માટે, તેમને અનુક્રમે રૂ. 1,20,000 અને રૂ. 1,30,000 નું ભથ્થું આપવામાં આવશે.
- ઘરનું એકમ કદ 25 ચોરસ મીટર સુધી હોઇ શકે છે જેમાં સમર્પિત રસોઈ વિસ્તાર પણ શામેલ હશે.
- ઘરના બાંધકામ માટે લાભકર્તાને રૂ. 70,000 સુધીની લોનની રકમ ઉપલબ્ધ છે, જે વૈકલ્પિક છે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના ગ્રામીણ માટે લાભ કોણ લઈ શકે ?
- આ યોજનાના લાભાર્થીઓને સામાજિક-આર્થિક અને જાતિ ગણતરી (SECC) માંથી ઉપલબ્ધ ડેટા મુજબ ઓળખવામાં આવશે અને તેમાં શામેલ છે –
- અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ.
- બી.પી.એલ. હેઠળ બિન-અનુસૂચિત જાતિ – અનુસૂચિત જનજાતિ અને લઘુમતીઓ.
- બંધાયેલા મજૂરોને મુક્ત કર્યા હોઈ તે.
- વિધવાઓ અને અર્ધલશ્કરી દળોના સગપણની અને ક્રિયામાં માર્યા ગયેલા વ્યક્તિઓ, ભૂતપૂર્વ સૈનિક અને નિવૃત્તિ યોજના હેઠળના લોકો.
પ્રધાનમંત્રી ગ્રામીણ આવાસ યોજના માટે જરૂરી દસ્તાવેજો – Required Documents For Pradhanmantri Awas Yojana
- ફોર્મ: અરજી ફોર્મ યોગ્ય રીતે હસ્તાક્ષર સાથે.
- આઈડી પ્રૂફ: પાનકાર્ડ, મતદાર આઈડી, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ, આધારકાર્ડ, વગેરે.
- સરનામું પુરાવો: મતદાર કાર્ડ, પાસપોર્ટ, આધાર કાર્ડ, નવીનતમ ઉપયોગિતા બિલ અથવા ભાડા કરાર
- આવકનો પુરાવો: પગારદાર કર્મચારીના કિસ્સામાં – 6 મહિનાની પગારની કાપલી, નવીનતમ ફોર્મ 16 અથવા છેલ્લા 6 મહિનાના બેંક સ્ટેટમેન્ટ. સ્વ રોજગારીના કિસ્સામાં – છેલ્લા 2 નાણાકીય વર્ષોની ગણતરી સાથે, બેલેન્સ શીટ અને નફો અને ખોટ ખાતું સાથે આઇટી રિટર્ન્સ આપે છે.
| PMAY અધિકૃતિ વેબસાઈટ | અહીંયા ક્લિક કરો |
| PMAY ગ્રામીણ વેબસાઈટ | અહીંયા ક્લિક કરો |
| PMAY અર્બન એપ | અહીંયા ક્લિક કરો |
| PMAY લાભાર્થી અરજી સ્ટેટ્સ | અહીંયા ક્લિક કરો |
| PMAY સબસીડી કેલ્ક્યુલેટર | અહીંયાં ક્લિક કરો |